Το κενό μνημείο

Η αυτοκτονία του Δ. Χριστούλα

 
Κάτι ενοχλητικό έχει  η αυτοκτονία αυτή. 

Μέσα στην γενική συγκίνηση που έχει προκαλέσει η αυτοκτονία του Δ. Χριστούλα, ετων 77, ο όποιος μ' ένα πιστόλι τίναξε τα μυαλά του στη πλατεία Συντάγματος, δύσκολο να πει κανείς τέτοιο. Το λαϊκό αίσθημα θα εξεγερθεί.

Όμως η ενόχληση βρίσκεται ακριβώς  στο ότι η αυτοκτονία αυτή στήθηκε έτσι που να εκφράζει το λαϊκό αίσθημα, ως λαϊκό θέαμα.

Οφείλεται καταρχάς στον σαφή θεατρικό χαρακτήρα της. Επιπόλαιο κι απερίσκεπτο να παίζει κανείς θέατρο με την ίδια του τη ζωή, τη μία και μοναδική- αλλά ο θάνατος θα μπορούσε να είναι μια έξοχη τελευταία παράσταση - οι συνέπειες μετά θάνατον δεν αφορούν τον εκτελεστή-αυτοεκτελεσμένο.  Ένας ακραίος ναρκισσισμός, και εγωπάθεια πρέπει να διακρίνει τον άνθρωπου που διαλέγει να κάνει αυτή την ακραία perfomance, να προβεί σε μια πράξη αμετάκλητη, για λίγη υστεροφημία.  Σε μια αυτοκτονία βεβαίως οι λόγοι μπορεί να  είναι χιλιάδες άλλοι, όμως το αποχαιρετιστήριο σημείωμα φανερώνει ακριβώς την έγνοια της καλής τελευταίας φήμης, την αγωνία του ηθοποιού για το χειροκρότημα. Political correctness θα μπορούσε να διορθώσει τα λόγια μου τώρα. Μα πώς, δεν είναι αυτοθυσία? Εικονοπλασία μάλλον, παρά θυσία. Ο άνθρωπος αυτός διαλέγοντας την εικόνα του θανάτου του, φτιάχνει την εικόνα της ζωή του. Ό,τι και να έζησε, τον τόνο βάζει αυτή η τελευταία εικόνα, η εικόνα εξωφύλλου που διάλεξε ο ίδιος, που  δεν τον βρήκε τυχαία.

Δεν διάβασα τίποτε απ' ότι μπορεί να γράφτηκε για την ζωή του ανθρώπου αυτού, πως έζησε.  Απ' το πώς πέθανε όμως, λίγο προσπαθώ να την φανταστώ. Και βλέπω έναν άνθρωπο περήφανο πίσω απ' όλα αυτά, ένα πρότυπο οικογενειάρχη- (πρότυπο οικογενειάρχη σ' αυτή τη χώρα,  σα να λέμε εθνική καταστροφή), έναν άνθρωπο που ίσως και να 'χε κάποιες διακρίσεις,  κι ίσως και να 'ταν πρώτος μες στον μικρό του κύκλο. Σαν τις γυναίκες ηθοποιούς που όταν η πρώτη νιότη περνά, όταν γερνούν, όταν μια άλλη γενιά παίρνει τη θέση τους, προσπαθούν με κάθε τρόπο να κρατηθούν - παίζουν ρόλους αταίριαστους - νέες παιδούλες ρομαντικές.

Ένας άνθρωπος τινάζει τα μυαλά του στο Σύνταγμα. Θα προτιμούσα να μην είχα δει το ελεεινό του σημείωμα - αυτό που βρήκε τόση απήχηση παραδόξως και τον έκανε ήρωα στα μάτια των ομοίων του- γερόντων ανήμπορων, μα πάνω από όλα "υπερήφανων". Τόσο φτηνό το σημείωμα αυτό. Έχω κατανόηση για τον ανθρώπινο πόνο για την απελπισία, την απόγνωση,- έχω αποστροφή για την ματαιοδοξία, την ψωροπερηφάνια, για τον λαϊκισμό, και τα εύκολα λόγια. Το σημείωμα αυτό- το διαβάσατε αλήθεια? Είναι σημείωμα ιδανικού αυτόχειρα?  Όχι, είναι κουβέντες καφενείου. Να πεθαίνεις με υπόκρουση τέτοιες κουβέντες είναι σαν να πεθαίνεις βλέποντας Μενεγάκη.  Μην πείτε, μην βιαστείτε,  πως δεν είναι το ίδιο,  πως το ένα είναι πολιτική- είναι και τα δυο ο υπέροχος μέσος όρος, η  λαϊκή κουλτούρα.

Αγαπητέ 77χρονε, όχι δεν θα ανάψω κεριά στο μνήμα σου- Είσαι η γενιά που με σκότωσε. Όσο τίμιος κι αν ήσουν αγαπητέ, είσαι αυτός που μου κόβει τον δρόμο- λυπάμαι που 'φυγες έτσι από τη μέση- μα ήσουν ο περήφανος Έλληνας- και τι νομίζεις, με τον θάνατο σου ποιον θα σώσεις? Η χώρα αυτοκτονεί αγαπητέ- όχι εσύ- και μην αυταπατάστε απανταχού ήρωες που ζηλέψατε την δόξα. Ο θάνατος σας δεν μου προσφέρει τίποτα.  Είσαι η γενιά που όλα στο μνήμα θα τα πάρει μαζί της, θ' αφήσει πίσω της καμένη γη και μη μου λες πως αγαπάς τα παιδιά σου. Πως τ' αγαπάς? Η αγάπη δεν φωνάζει, δεν περπερεύεται, δεν φυσιούται.  Δεν θα΄ θελα να  'μουν παιδί σου- δεν θα 'θελα να μου 'κανες τέτοια χάρη. Να λοιπόν , οι όμοιοι σου, το κοινό σου, ήρθαν να δοξάσουν τον θάνατο σου στην πλατεία, να εξαπολύσουν μίσος, να υψώσουν την κρεμάλα, να στρίψουν την σκανδάλη. Ποιοι το λένε αυτό δύναμη? Ποιοι το λένε αυτό πολιτική? Εσύ που ξεχωρίζεις τον εαυτό σου και θέλεις να γίνεις ήρωας- εσύ αν ήσουν στην δημοκρατία την Αθηναϊκή, δεν θα προλάβαινες ν' αυτοκτονήσεις αγαπητέ. Θα σε σκότωνε  η ίδια σου η πόλη- εσένα που θα 'θελες να ξεχωρίσεις- εσένα που θα 'θελες να γίνεις ήρωας- θα σε διαολόστελνε σε κάποια περσική αυλή.

Αν θέλουμε να μιλάμε για δημοκρατία- για μια τέλος πάντων πολιτική οργάνωση όπου προέχει η δύναμη της κοινότητας, τότε πρέπει να σπάσουμε τους εγωισμούς, να τους αφήσουμε στην άκρη. Είναι αντίθετη στην πόλη αυτή η πράξη- είναι έξω απ' τον νόμο των πολλών.

Απελπίσου αγαπητέ, για όλα όσα τα γηρατειά κι ο θάνατος σου φέρνουν, μα τίμια παραδέξου  το, και μη μας πας να μας ξεγελάσεις.

Αγαπητέ 77χρονε - θα προσπαθήσω να ξεπεράσω όλα τα κύματα ειρωνείας που μου προκαλούν οι ελεεινοί τιμητές της μνήμης σου. Όλη αυτή η παρέλασις γερόντων ξοφλημένων,  και πενηντάρηδων ακόμα, και νέων τρισχειρότερα, που εκτονώνουν την οργή τους σε απειλές και φωνές. Αυτοί πρώτοι θ' απλώνανε το χέρι αν ξέραν πως κάποια βρώμικη  ελπίδα τους περιμένει κρυμμένη  σε κάποιου βουλευτή την τσέπη.

Τέτοιος μπορεί και να 'σουνα και συ. 

Μπορεί και όχι

Ο θάνατος σ' αθωώνει.

Το αποχαιρετιστήριο σημείωμα

ο κόσμος ο παλιός ο ίδιος, πάντα νέος

(φωτό από το "ΘΕΩΡΗΜΑ" του Παζολίνι)

Ανέκαθεν τα βασίλεια στήνονταν και ξεστήνονταν
με ευκολία περισσή
Mία παράγραφος ιστορία μεσαιωνική
αρκεί η ματιά να ζαλιστεί.

Να λοιπόν -
Που ήρθε η ώρα

Και το δικό μας το βασίλειο να κλονιστεί.
Οι σεισμογράφος μεταφράζει τις σεισμικές δονήσεις στα θεμέλια του συστήματος σαν σήματα για : το τέλος της Αριστεράς, το τέλος της Δεξιάς, του Σοσιαλισμού, του Καπιταλισμού, του Δυτικού Μοντέλου, των εθνικών κρατών, των παγκόσμιων αγορών. Συζητούμε για την κρίση σαν έκτακτο φαινόμενο, για τα έκτακτα φαινόμενα και τις έκτακτες ανάγκες σαν τακτικά, κυκλικά, επαναλαμβανόμενα φαινόμενα-καθε τραγωδία του αιώνος γίνεται το νέο σημείο μηδέν της Ιστορίας, το Άουσβιτς, η Χιροσίμα, η 11η Σεπτεμβρίου- το κοντερ μηδενίζει-  συζητούμε για το τέλος της Ιστορίας

Τον αιώνα μας τον έχουμε συζητήσει, τον έχουμε εξετάσει απ' όλες τις μεριές, τον έχουμε αναλύσει
το πρόσωπο της αληθείας έχει θρυμματιστεί , Χίλια ονόματα δώσαμε στον αιώνας μας κι όσα έχουν γραφτεί γι' αυτόν δεν έχουν γραφτεί για όλα τα χιλιάδες χρόνια ιστορίας πριν απ' αυτόν
Ο ιστορικός του μέλλοντος θα' χει δουλειά σκληρή, θά 'χει να ξεδιαλύνει  υλικό σωρό- φωτογραφίες, μαρτυρίες, αναλύσεις, δημόσια  έγγραφα, προσωπικά ημερολόγια, μπλογκ, εφημερίδες. Ο αιώνας μας αν τελειώσει, κι  αν χαθεί,
θα 'ναι  σαν να 'χει καεί χίλιες φορές η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας

Μας μοιάζει η εποχή μας, της μοιάζουμε κι εμείς
Φιλάρεσκη -αν ήταν αθενής θα είχε διαγνωσθεί με μανία- μεγαλομανία, διαστρεβλωμένη οπτική του κόσμου, έξαρση του εγώ, γύρω απ' αυτό κινούνται τα νήματα όλοκληρης της Ιστορίας
Έτσι πιστεύει

Αυτός ο αιώνας-
θα τελειώσει- σύντομα ή αργότερα- βίαια όπως τελειώνουν όλα τα βασίλεια, για  άλλη μια φορά θα μας βρει η πείνα κι η δίψα, οι άντρες θα χύσουν την ορμή τους στα παιχνίδια του πολέμου.

Οι αυτοκρατορίες νομοτελειακά καταρρέουν κι αυτό το λέγαν κάποτε τάξη του κόσμου.
Μα εμείς το δικό μας τέλος το λέμε τέλος του κόσμου.

Ω! Άνδρες Αθηναίοι

          Ποιους Προφήτες θα κάψουμε Απόψε?

                    
Έναν που είπε οι άνθρωποι να ερωτεύονται,
να ερωτεύονται για το Καλό,
να ερωτεύονται το Καλό, αιώνες πριν,
τον στείλαν στο Καλό, (με δηλήτηριο κοινό).

Των φιλόσοφων το είδος κι εραστών έχει αφανιστεί.
Μείνανε, εδώ, οι  άγριοι, αυτοί που την σφαγήν έχουν μόνο στην κεφαλήν.
Τον έρωτα σαν πόλεμο από μακριά θωρούνε κι αν τύχει και μπλεχτούνε,
μ' άγριο μακελειό μονάχα ξέρουνε να βγούνε.
Πώς να φτουρήσει εδώ σ' αυτόν τον τόπο Δημοκρατία Αθηναική?
Που είναι οι ωραίοι Αθηναίοι νέοι να επιδοθούνε μεταξύ τους στο αγώνισμα της Δημοκρατίας,
στο αγώνισμα του Έρωτα?

( Με φίνα λόγια, κι αγωγή σωστή κάποτε  κέρδιζες τον πιο καλό εραστή)

από τη ζωφόρο του Παρθενώνα